I
SIS is een zionistisch complot om de islam te demoniseren. Dit wordt nog door velen betwist, maar deze waarheid laat zich op internet de mond niet snoeren. Uiteindelijk wordt dit de algemene mening en daarmee een onweerlegbaar feit. Kennis is kneedbaarder dan ooit.
Ooit werd alle informatie van mond tot mond doorgegeven, zoals de Odysee, in dichtvorm. Wie het verhaal het best kon vertellen, aan een enkeling of een kleine groep mensen, had de aandacht en daarmee de macht.
Toen het verhaal geschreven kon worden, geschilderd, of gedrukt op kostbaar papier, werd informatie een kostbare aangelegenheid. Enkel de Bijbel, de Wet, geldzaken en de kronieken van de heersende klasse waren het beschrijven waard. En omgekeerd: wat geschreven stond, was de waarheid. Wie het papier beheerste, bepaalde wat de massa geloofde, wie het recht en het geld had, en zelfs hoe de geschiedenis was verlopen. De machthebbers lieten op schrift aantonen dat ze afstamden van de goden, of legendarische voorouders, en dus legitiem heersten over Egypte, Griekenland, Rome, China, India, Europa, de Nieuwe Wereld, de rest. En wie kon ze tegenspreken?
Tot ver in de 19e eeuw was het verspreiden van informatie, en zelfs de directe toegang ertoe, grotendeels voorbehouden aan de happy few. Met de industriële revolutie en de komst van fotografie, geluidsopname, film, radio en tv explodeerde de informatieoverdracht. Wie deze media beheerste, kon een multinational, een superster, een Derde Rijk creëren. Met zorgvuldig gecomponeerde propaganda, goed doordachte reclame kon je zo goed als de hele wereldbevolking bereiken, informeren, manipuleren, infecteren. Nog steeds van bovenaf.
Deze status quo is met het internet en de sociale media in een recordtempo doorbroken. Twintig jaar geleden had nog bijna geen enkele particulier meer mogelijkheden om informatie, kennis of mening te delen dan een (ingezonden) brief, een (vaste) telefoon of een deelname aan een demonstratie. Nu kan iedereen die handig is met een telefooncamera een vlog beginnen, een tirade afsteken op Twitter of Facebook en zo potentieel de gehele internetcommunity bereiken. De wereld is een dorpsplein geworden, met miljoenen zeepkisten.
Twintig jaar geleden had nog bijna geen particulier andere mogelijkheden om informatie te verzamelen dan via het reguliere onderwijs, de gedrukte pers, radio of televisie. Inmiddels is de kennisconsument gewend geraakt aan ongecontroleerde, vrije, `democratische informatie’, uit een verbluffend aantal bronnen. Gratis, gesponsord of betaald; al dan niet belast door slordigheid of domheid, al dan niet gedreven door religieuze of politieke agenda. Officiële bronnen worden ontmaskerd door particulieren, maar ook die kunnen met simpele apps beeld en geluid manipuleren tot de werkelijkheid past binnen hun overtuiging. Al die al dan niet zorgvuldig geknede kennis…
En wij moeten kiezen tussen al die aanbieders. En we doen dat, blijkt, op eigen, volstrekt logische wijze: `ik kies de waarheid die het best bij mijn opvattingen past, de feiten die het best overeenkomen met mijn eigen wereldbeeld.’ Als het niet waar kan zijn, dan is het dus niet waar. Kiezen wat jou waar lijkt, waar is, op basis van je eigen voorkeuren en ook… op je bereidheid om informatie te aanvaarden die gecontroleerd, getoetst is. En daar zelfs voor te betalen, of niet. Het is niet langer de krant, dat dure, trage, oude medium, dat bepaalt wat er op jouw voorpagina komt. Het zijn niet langer de autoriteiten die je op hun woord gelooft. Jij bent de koning van je eigen selectie van waarheden en niemand die jou nog kan tegenspreken.
Nu is het dus het totaal van ons informatieconsumenten die met onze keuzes bepalen hoe onze gezamenlijke waarheden er gemiddeld uitzien. Hebben er echt mensen op de maan gestaan? Zoek op internet en je ziet meer scepsis dan je misschien verwacht. Werd MH17 neergehaald door een Russische of een Oekraïense raket? Per ongeluk of expres? We zullen het nooit weten, door het bombardement van tegenstrijdige verhalen van regeringen en ooggetuigen. Maar uiteindelijk komt het mooiste verhaal met de langste adem in de geschiedenisboekjes, bij wijze van spreken dan.
20170415